Ryga innymi/polskimi oczami (cz. III)

Historia nieruchomości przy Mednieku 6 b w Rydze w krótkim zarysie

(na podstawie materiałów Łotewskiego Państwowego Archiwum Historycznego)

Nieruchomość przy Mednieku 6 b stała się własnością Państwa Polskiego w kwietniu 1931 r. W dniu 4 kwietnia 1931 r. przed ryskim rejentem (notariuszem) Wieczesławem Kańskim stawili się: Emma Golts, właścicielka nieruchomości oraz reprezentujący Rzeczpospolitą Polską minister pełnomocny i poseł nadzwyczajny Mirosław Arciszewski w celu sporządzenia aktu kupna-sprzedaży. Ustalono cenę sprzedaży w wysokości 220.000 łatów, przy czym 2000 łatów stanowiło odszkodowanie dla Poselstwa Duńskiego, które wynajmowało w kamienicy jedno z mieszkań (tak stanowiła umowa najmu pomiędzy Emmą Golts a Poselstwem Duńskim z 1930 r.)

Najstarszy zachowany wpis w księdze wieczystej dotyczący nieruchomości przy Mednieku 6 b pochodzi z 1910 r. Wg niego nieruchomość o powierzchni 252 sążni kwadratowych (sążeń kwadratowy = 4,552 qm) stanowiła własność Wilhelma Varnecke. Czteropiętrowy budynek na tej nieruchomości postawili kolejni właściciele – rodzina Braun. Autorem projektu był znany architekt Heinrich Heinz Pirang (Henrihs Pirangs)[i]. Budowa została zakończona w listopadzie 1913 r. Od momentu zatwierdzenia projektu budowlanego do ukończenia budowy minęło 7 miesięcy! (to był wówczas zwyczajowy okres budowy kamienicy w Rydze; wg danych z końca XIX w. średni okres realizacji takiej inwestycji w Rydze to 300 dni)[ii].

Wśród mieszkańców kamienicy (do maja 1931 r.) znajdujemy oprócz pracowników wspomnianego Poselstwa Duńskiego również rodzinę Artura Zeberga, konsula honorowego Finlandii.

W październiku 1939 r. nastąpiła ewakuacja Poselstwa Polskiego (drogą morską do Sztokholmu), nieruchomość została przekazana pod zarząd Poselstwa Brytyjskiego, przy którym działała jeszcze do wiosny 1940 r. Polska Sekcja Konsularna (Bolesław Gołubiec, Michał Szawdyn oraz kierujący Sekcją Jan Szembek). Brak informacji, co działo się z nieruchomością w czasie pierwszej okupacji sowieckiej (1940-1941), wiadomo natomiast, że w okresie okupacji niemieckiej budynek został przejęty przez „Grundstücksgesellschaft Lettland GmbH” i był użytkowany przez dowództwo Wehrmachtu (Wehrmachtsbefehlshaber Ostland).[iii]

W okresie ZSRR budynek był pod zarządem Wydziału Ochrony Zdrowia miasta Rygi (mieściła się w nim poliklinika dziecięca). Przywrócenie prawa własności Rzeczypospolitej Polskiej nastąpiło w 1992r.