Pierwszy z rodu Komorowskich właściciel majątku Kurmen, Piotr Komorowski ufundował w 1820 r. drewnianą kaplicę[1]. Była ona filią kościoła w Szenbergu (łot. Skaistkalne), słynącego cudownym obrazem Matki Boskiej Opiekunki Rodzin.
W 1870 r. Antoni Jerzy August Komorowski na miejscu drewnianej kaplicy stawia murowany kościół z cegły i dolomitu, który w prawie niezmienionej postaci przetrwał do dnia dzisiejszego.
Budowla w stylu klasycznym, trzynawowa, z dwoma wieżami i figurą św. Piotra nad frontonem. Pierwsze dwie figury (druga od 1930 r.) wykonane były z drewna dębowego. Obecna, trzecia wykonana została z kamienia w Polsce w 2008 r. Dach kryty dachówką, w wyjątkiem obu wież, przykrytych czarną blachą. Sklepienie drewniane, w środkowej nawie łukowe, oparte na dwóch czworobocznych filarach. Na sklepieniu nad częścią ołtarzową postać Zbawiciela.
Ołtarz główny wykonany artystycznie, po obu jego stronach po dwie bogato rzeźbione kolumny, po między nimi figura Chrystusa na krzyżu. Po obu stronach ołtarza zakrystie, a nad nimi bardzo oryginalne i stosunkowo rzadko na Łotwie spotykane rozwiązanie – przeszklone loże dla rodziny fundatora kościoła. Z lewej strony, pod amboną wmurowana tablica: „Pamięci Tekli z Hr. Komorowskich Ursyn Niemcewiczowej zm. 21 lipca 1902” (najstarsze dziecko Antoniego i Elwiry Syruć, zmarłe podobnie jak najmłodsza siostra Stefania jeszcze za życia rodziców).
W ołtarzach bocznych obrazy: św. Piotra w lewej nawie, w prawej św. Antoniego[2]. W czasie wojny obrazy zostały zrulowane i ukryte, na czym ucierpiała ich kolorystyka.
Na chórze ośmiogłosowe organy. Teren przykościelny ogrodzony metrowej grubości i półtorametrowej wysokości murem z dolomitu, krytym dachówką. Na przykościelnym placu (cmentarzu) groby dwóch ostatnich ordynatów z rodziny Komorowskich oraz ich żon: Marii Matyldy Komorowskiej (z domu Komorowskiej) i Elwiry Komorowskiej z domu Syruć[3]. Ponadto pomnik zmarłej w wieku zaledwie 12 lat Stefanii Komorowskiej, najmłodszego dziecka Antoniego Jerzego Augusta i Elwiry z Syruciów oraz dwa inne pomniki nagrobne dzieci, o których nie znalazłem jak dotąd żadnych bliższych informacji:
„Pamięci Antka i Ninki Komorowskich †1906”
„Zosi, Marylce i Tadziowi Olszowskim zmarłym 28 30 lipca 1906 r. Stroskani Rodzice”
Przez pierwsze pół wieku był to kościół w dzisiejszym rozumieniu w zasadzie prywatny, przeznaczony dla rodziny fundatora i pracowników folwarku. Ostatni ordynat, Piotr Antoni Komorowski (syn fundatora kościoła) w 1919 r. przekazał kościół nowopowstałej parafii w Kūrmene.
[1] Wg niektórych źródeł pierwszą drewnianą kaplicę w Kurmen wzniósł w 1774 r. baron Lüdingshausen-Wolff, a budowla z 1820 r. była drewnianym kościołem na miejscu tej kaplicy.
[2] Czytelne nawiązanie do postaci kolejnych fundatorów: Piotra (w 1820 r.) i Antoniego (w 1870 r.)
Pozostaw komentarz
...